مرحوم حضرت بهجت توانستند نه بازی بكنند، نه كسی را بازی بدهند و نه كسی آنها را بازی بدهد. با توجه به مطالب ذكرشده، نتيجه ميی گيريم «الا بذكر اللّه تطمئن القلوب»، «الا بذكر اللّه تبصر القلوب»، «الا بذكر اللّه تسمع القلوب»، «الا بذكر اللّه تتكلم القلوب»؛ و كسی كه صاحب اين ملكات فضيله شد، دارای مقام نفس مطمئنه است.                 حضرت آيت‎الله بهجت(ره) در كلام آيت‏الله جوادی آملی آية اللّه العظمي بهجت جوامع الكلم عصر حاضر بحث در شخصيت بزرگواري مانند آية اللّه بهجت قدس سره كار دشواري است زيرا اين بزرگوار جزء جوامع الكلم عصر ما بود. هر انسان صالحي كلمه الهي است و كلمات الهي يكسان نيستند، هركدام از هر نامي از نام هاي پر بركت خدا هستند ولي جوامع الكلم مظهر نام هاي برترند. آن چه جوامع الكلم اصيل و كامل است، آن انسان معصوم است ولي شاگردان انسان معصوم در سايه علم صائب و عمل صالح، سهمي از اين جوامع الكلم دارند. حضرت آية اللّه بهجت قدس سره كه عمري قريب به قرن را با طهارت و صداقت پشت سر گذاشت جزء جوامع الكلم عصر ما بود. كسي جزء كلمه جامع هست كه نه تنها بين معقول و منقول جمع كند، بلكه جامع بين معقول و منقول و مشهود باشد. اين بزرگوار هم علوم عقلي، هم علوم نقلي و علوم وارستگي كه طهارت روح را به همراه دارد و آن علم شهودي كه به طهارت روح و نزاهت خود برمي گردد را فرا گرفت. كساني كه در معقول كار مي كنند سفرشان يك بعدي است كه از جهل به علم، از علم به مراحل بالاتر علم حركت مي كنند و بالاخره در مدار مبهوم و علوم اصولي، سير را ادامه مي دهند. كسي كه در منقول كوشش مي كند، از جهل به علم و از بديهي به نظري حركت مي كنند، از بيّن به مبين مي رسند و در رشته خود عالم و اعلم مي شوند و كساني كه جامع بين معقول و منقول اند در مدار علم حصولي با آن مفهوم ذهني و تلاش ها و كوشش هاي دروني به مقصد مي رسند. هجرت از علم به معلوم: مرحوم آية اللّه بهجت قدس سره در اثر وارستگي كه داشتند، تعلمشان، عمل به علم و تعليمشان در ساليان متمادي براي رضاي خدا بود. اين بزرگوار «آية اللّه العظمي» است از منظر ملكوت و راز اتصاف وي به اين وصف عظيم، همان هجرت از علم به معلوم است. اگر كسي هجرت از علم به معلوم كرد، علوم عقلي و نقلي را سكوي پرش قرار داد و به علم شهودي رسيد، چنين شخصي جزء جوامع الكلم است. بزرگواراني كه هجرتي دارند، خواه از جهل به علم، خواه از علم به معلوم، چون خود را مسافر مي دانند، دو شهود را به همراه دارند، يكي مي دانند همراه كي هستند و يكي اين كه مي دانند چه كسي همراه آن ها است. آية اللّه العظمي بهجت قدس سره هم مشاهده مي كرد كه خدا در اين سفر يك قرني با اوست و هم مشاهده مي كرد كه خود در حضور ذات اقدس الهي است. اين مشاهده حضور و خود را مسافر دانستن و خدا را با خود دانستن، ذكر الهي است. اين بزرگوار نام خدا و ياد خدا را در دل و دائماً نام خدا را بر لب داشت. چون ياد خدا در دل و نام خدا بر لب بود، خداي سبحان به ياد چنين بزرگواري هم بود. اگر خدا به ياد بنده باشد، به او عطايا و جوايزي اهدا مي كند و بهترين جايزه اي كه خدا به بنده اش عطا مي كند، ذكر آغاز و انجام جهان يعني هو الاول والاخر و الظاهر والباطن است. حضرت آية اللّه بهجت قدس سره چون ذُكر خدا در دل و ذِكر خدا بر لب داشت و ياد خدا باعث ياد معاد و ياد منزل و مأواي ابدي است، چنين انساني قيام و قعودش براي رضاي خدا بود و چون قيام و قعودش براي رضاي خدا بود، تذكره بود و چون تذكره بود، محضرشان، نماز جماعتشان، تدريسشان، تأليفشان، گفتار و تواضعش آموزنده بود. امام متقيان بود: مرحوم آية اللّه العظمي بهجت قدس سره از جمله كساني بود كه وقتي مي گفت «وجعلنا للمتقين اماما» تنها آرزوي صرف نبود بلكه واقعاً امام متقيان بود و متقيان هم به امامت او اقتدا مي كردند. نماز جماعت حضرت آية اللّه بهجت قدس سره در حقيقت اقامه ستون دين بود و كساني كه با نماز جماعت او مأنوس بودند از بركات آن جماعت آثار فراواني نصيبشان شده بود، چون آية اللّه بهجت قدس سره عمود دين را با طهارت روح اقامه مي كرده است. چنين روح ملكوتي هم در زمان حيات و هم بعد از ارتحال، امام متقيان است. الان بايد از فيض و فوض آن بزرگوار بهره جست و از روح متعالي او استمداد كرد. از اولياي راستين الهي: حضرت آية اللّه بهجت رحمةاللّه عليه، يكي از اولياي راستين الهي بودند و سرّ راهيابي اين بزرگوار به اين مقام والا، همان اهل ذكر بودن ايشان بود. ذكر خدا، گاهي به اين است كه بنده به ياد خدا باشد؛ گاهي به اين است كه خدا به ياد بنده باشد؛ و اگر ما آن لياقت را پيدا كرديم كه خدا به ياد ما باشد، بركات بيشتري نصيب ما مي شود. صاحب مقام نفس مطمئنه: طمأنينه در حصر ياد خداست، اما ياد خدا، فقط طمأنينه آور نيست و بركات ديگري هم دارد. با ياد خدا هم طمأنينه حاصل مي شود هم سمع و هم بصر. ياد خدا چشم دل باز را مي كند. هنر مردان الهي آن است كه وقتي با خدا سخن مي گويند هيچ دل مشغولي ندارند. وقتي هم خدا با اين ها سخن مي گويد هيچ چيزي در حرم امن دل هاي ايشان راه ندارد. ذكر خدا قلب ها را جلا مي دهد، وقتي جلا يافت، اين دل مي بيند و مي شنود و نجوا مي كند. مرحوم حضرت آية اللّه بهجت رحمةاللّه عليه، نظير ساير اولياي الهي از اين نعمت برخوردار بودند كه توانستند نه بازي بكنند، نه كسي را بازي بدهند و نه كسي آن ها را بازي بدهد. با توجه به مطالب ذكر شده، نتيجه مي گيريم «الا بذكر اللّه تطمئن القلوب»، «الا بذكر اللّه تبصر القلوب»، «الا بذكر اللّه تسمع القلوب»، «الا بذكر اللّه تتكلم القلوب»؛ و كسي كه صاحب اين ملكات فضيله شد، داراي مقام نفس مطمئنه است كه حضرت آية اللّه بهجت رحمةاللّه عليه نمونه اي از صاحبان اين گونه از ملكات فضيله بودند. منبع: پايگاه اسراء